Edycja 2019:
Więcej informacji można znaleźć na stronie muzeum.
Spotkajmy się w Zamku Królewskim w Sandomierzu, by podziwiać wspólnie pięć szczególnych eksponatów:
– Denar księcia seniora Bolesława IV Kędzierzawego
Denar księcia seniora Bolesława IV Kędzierzawego (1146-1173), datowany na lata 1157-1166. Wyobrażenie na rewersie ukazuje trzech książąt w trakcie uczty, jest to historyczny moment zgody pomiędzy braćmi juniorami po wypędzeniu Władysława II Wygnańca. Jednocześnie jest przykładem miłości braterskiej i pojednania.
– obraz Heleny Gedrus-Eydziatowicz „Portret młodej kobiety” autoportret? lata 1865-1870, olej na płótnie, 56×29
Helena Gedrus-Eydziatowicz to artystka i słynna warszawska piękność, żyjąca w latach 1842-1917. Była jedną z pierwszych w Polsce działaczek na rzecz równouprawnienia kobiet. Była uczennicą malarza Henryka Siemiradzkiego, kompozycja „Portretu młodej kobiety” nawiązuje do portretów młodych Rzymianek z płócien jej mistrza. Od 1872 roku była członkiem honorowym Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie.
Sugestia o malarskiej autoprezentacji wynika z podobieństwa kobiety z obrazu i jedynego ocalałego wizerunku artystki, utrwalonego na fotografii z 1864 r., znajdującej się obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Przyjmując, że w istocie jest to autoportret malarki okazuje się, że obraz przedstawia artystkę liczącą nie więcej niż 28 lat, oczekującą przyjścia na świat jednego z trojga jej dzieci, być może syna Ludwika urodzonego w 1870 roku.
– Epitafium Franciszka Romera, II poł. XVIII w.
Sandomierz był miastem wielu kościołów, z których część już nie istnieje. Z jednego z nich, z kościoła św. Piotra pochodzi barokowe Epitafium Franciszka Romera. Ten wyjątkowy eksponat sławi młodzieńca Franciszka Romera h. Jelita (1754 – 1767) łowczyca radomskiego, który kształcił się w kolegium jezuickim w Sandomierzu. Należał do Bractwa Niepokalanego Poczęcia NMP, stał na czele sodalicji mariackiej jako prefekt przewodniczący zarządowi. Poniżej fragment treść inskrypcji w tłumaczeniu ks. Juliana Jarzyny i opracowaniu literackim Zdzisławy Królikowskiej:
„(…) Odejdź przechodniu i nie przestań miłować delikatnych młodzieńczych prochów bowiem miłość jest nieśmiertelna. Uczcie się młodzieńcy jak żyć i umierać. Starajcie się okazać niebu jako dojrzali. Jako śmierć nie oszczędziła jego wielkiego i szlachetnego rodu i Was nie oszczędzi. Na wieczną chwałę.”
– Zespół fotografii Sandomierza z prywatnego archiwum Jarosława Iwaszkiewicza
Fotografie pisarza Jarosława Iwaszkiewicza (1894 – 1980), wykonane w czasie jego licznych pobytów w Sandomierzu jako przykład miłości do tego miasta – miejsca, które było jego natchnieniem, miejscem odpoczynku, inspiracji oraz pisania – treści jego życia.
– Popiersie Aleksandra Patkowskiego
Aleksander Patkowski (ur. 4 marca 1890 w Ożarowie, zm. 22 marca 1942 w obozie Auschwitz-Birkenau) jako przykład miłości do własnej tzw. „małej ojczyzny”, czyli Ziemi Sandomierskiej, a w szerszym kontekście Ziemi Świętokrzyskiej, zwany „ojcem regionalizmu polskiego”. Swoje życie poświęcił pracy społecznej. Jednym z poglądów Patkowskiego, było przekonanie, że najpierw trzeba poznawać i uczyć się kochać własny kraj, by potem móc zrozumieć tradycję i problemy innych państw.
